Frequently Asked Questions

Je wil een publiek toegankelijke plaats betreden met je geattesteerde assistentiehond en de toegang wordt je geweigerd precies omwille van je hond. Welke stappen onderneem je?

Vooraf: Wanneer je op stap bent met je assistentiehond draagt hij steeds zijn hesje of harnas en ben jij steeds in het bezit van je ID-kaart en andere door de bevoegde overheden voorziene kenmerken (penning in Vlaanderen). Zonder deze attributen kan je hond als gezelschapshond beschouwd worden.

1. Vriendelijk en beleefd uitleggen wat een assistentiehond is en dat de weigering ervan wettelijk verboden is.

• Assistentiehond: een goedgekeurde en geattesteerde hond, opgeleid en afgeleverd door een gemachtigd opleidingscentrum, die personen met een handicap begeleidt bij dagdagelijkse handelingen.
• Ga nooit in discussie over de vraag of je al dan niet een assistentiehond “nodig” hebt. Dit is de verantwoordelijkheid van de vereniging, niet van deze of gene uitbater of eigenaar.
• Ga niet akkoord met het achterlaten van je hond terwijl je zelf “andere” hulp krijgt (dit is namelijk in strijd met het door België geratificeerde VN-verdrag van 13 december 2006), tenzij de redelijkheid dit vereist (brandwondencentrum, zwembad, intensive care,…).

2. Indien je de uitbater niet kan overtuigen, kan je steeds de telefonische hulp inroepen van de vereniging die je hond heeft getraind. De contactgegevens kan je ook terugvinden op je ID-kaart.

3. Wanneer de eigenaar of uitbater nog steeds bij zijn beslissing blijft, haal je er de politie bij. Misschien zal je zelf aan de politie moeten uitleggen dat ze jou op de bewuste locatie niet mogen weigeren. In sommige gevallen is de zaak hiermee opgelost. Als de politie ter plekke komt, is die sinds 01/01/2014 verplicht om (op jouw vraag) een proces verbaal op te stellen en een boete uit te schrijven. Dit PV kan achteraf nuttig zijn om het dossier verder op te volgen.
Het kan ook belangrijk zijn om omstaanders (geen vrienden of familieleden) aan te spreken. Schrijf hun naam en hun contactgegevens op en hou die goed bij. Als het tot een rechtszaak zou komen, zijn deze getuigen van wezenlijk belang.

4. Breng je vereniging op de hoogte. Het is noodzakelijk om enkele gegevens bij de hand te hebben:

• Datum, uur en plaats van de gebeurtenis
• Contactgegevens van de “weigeraar” (liefst ook de naam van de persoon in kwestie en zijn/haar functie)
• Nummer van het proces verbaal (indien dit werd opgemaakt). Indien mogelijk vraag je ook een afschrift (meestal pas achteraf te verkrijgen)
• Naam en contactgegevens van de behandelende politiebeambte
• Naam en contactgegevens van de getuigen

5. Wat gebeurt er verder?

• Met jouw toestemming wordt UNIA op de hoogte gebracht. Dit Centrum volgt het dossier verder op en kan in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld wanneer het gaat om een zaak van algemeen belang, beslissen om gerechtelijke stappen te ondernemen.
• Enkel dossiers met een redelijke kans tot slagen worden door het Centrum weerhouden om gerechtelijke stappen te ondernemen. Een negatieve uitslag als precedent zou op dit moment immers een stap achteruit betekenen.

Nog even dit:

• Vechten voor recht op toegang doe je niet voor jou alleen, je legt ook de basis voor allen die na jou komen.
• Blijf steeds beleefd en vriendelijk, ook al is de tegenpartij dit niet. De uiteindelijke bedoeling is om tot een oplossing te komen, niet om een oorlog te ontketenen. Vergeet niet dat je in zulke situaties ook een beetje de vereniging vertegenwoordigt die jouw assistentiehond heeft opgeleid.
• Mogelijks komt een oplossing pas na maanden. Laat dit geen reden zijn om de zaak toch “zozo” te laten. Loop niet zomaar weg als je wordt geweigerd. Op die manier geef je de persoon die jou geweigerd heeft het gevoel dat hij gelijk heeft. Hierdoor zal deze persoon zijn denkwijze nooit wijzigen. Elke situatie is belangrijk, al was het maar om principiële redenen.

• Volgens de huidige wetgeving mag je een geattesteerde assistentiehond (al dan niet nog in opleiding) overal mee naartoe nemen, rekening houdend met de wettelijke uitzonderingen vastgelegd in het Vlaams decreet (operatiekwartieren, IC-afdelingen, verkoeverkamers, verloskamers, onco-hematologie, lokalen waar invasieve handelingen plaatsvinden, hemodialyse- en brandwondeneenheden). Hierdoor kan jij perfect je hond meenemen naar het ziekenhuis, zolang de persoon die je wil bezoeken niet op één van de in het decreet vermelde uitzonderingsafdelingen ligt.
• Indien de patiënt die jij wilt bezoeken op een meerpersoonskamer ligt, moeten alle patiënten op deze kamer hun goedkeuring geven voor de aanwezigheid van de assistentiehond. Als er een patiënt is die niet akkoord is moet het ziekenhuis in principe voor een alternatief zorgen.
• Ziekenhuizen mogen niet zonder meer een assistentiehond (in opleiding) weigeren. Doen zij dat wel dat moeten zij daarvoor een huishoudelijk reglement hebben opgemaakt. Zonder dit huishoudelijk/intern reglement is het weigeren van een assistentiehond (in opleiding) strafbaar.  
• Gebruik a.u.b. je gezond verstand en zorg ervoor dat de aanwezige patiënten niet nog zieker worden dan ze al zijn en dat niemand last heeft van de aanwezigheid van je assistentiehond.

Volgens de huidige wetgeving mag je een geattesteerde assistentiehond (al dan niet nog in opleiding) overal mee naartoe nemen, rekening houdend met de wettelijke uitzonderingen vastgelegd in het Vlaams decreet (operatiekwartieren, IC-afdelingen, verkoeverkamers, verloskamers, onco-hematologie, lokalen waar invasieve handelingen plaatsvinden, hemodialyse- en brandwondeneenheden). Hierdoor kan jij perfect je hond meenemen naar het ziekenhuis voor consultatie of onderzoeken. Hou er daarbij echter ook rekening mee dat het niet altijd even slim/verstandig/veilig is om je hond op zo’n moment mee te nemen. Wij denken hierbij bv aan de afdeling radiologie (straling). Deze afdeling staat niet vermeld in het decreet en dus mag hij/zij daar

niet geweigerd worden.

Ziekenhuizen mogen niet zonder meer een assistentiehond (in opleiding) weigeren. Doen zij dat wel dat moeten zij daarvoor een huishoudelijk reglement hebben opgemaakt. Zonder dit huishoudelijk/intern reglement is het weigeren van een assistentiehond (in opleiding) strafbaar.

Gebruik a.u.b. je gezond verstand. Hoe kan jij een assistentiehond onder controle houden als je bv onder de RX of scanner moet, onderzoeken die toch meestal wat tijd in beslag nemen. Op zo'n moment heb jij vaak geen zicht op je assistentiehond.

Volgens de huidige wetgeving mag je een geattesteerde assistentiehond (al dan niet nog in opleiding) overal mee naartoe nemen, rekening houdend met de wettelijke uitzonderingen vastgelegd in het Vlaams decreet (operatiekwartieren, IC-afdelingen, verkoeverkamers, verloskamers, onco-hematologie, lokalen waar invasieve handelingen plaatsvinden, hemodialyse- en brandwondeneenheden). Hierdoor kan jij perfect je hond meenemen naar het ziekenhuis wanneer je opgenomen wordt. Dit kan echter alleen maar als jij of je entourage de verzorging voor de assistentiehond kan/wil waarborgen. Het personeel van het ziekenhuis kan en mag nooit verantwoordelijk zijn of gesteld worden voor het eten/drinken geven, uitlaten, etc... Natuurlijk moet je ook hier weer rekening houden met de in het decreet vastgelegde uitzonderingen. Daarnaast hopen wij dat iedereen zijn/haar verantwoordelijkheid neemt en ervoor zorgt dat op geen enkel moment het ziekenhuispersoneel of de andere patiënten last hebben van de aanwezige assistentiehond.

Ziekenhuizen mogen niet zonder meer een assistentiehond (in opleiding) weigeren. Doen zij dat wel dat moeten zij daarvoor een huishoudelijk reglement hebben opgemaakt. Zonder dit huishoudelijk/intern reglement is het weigeren van een assistentiehond (in opleiding) strafbaar.

Gebruik a.u.b. je gezond verstand en zorg dat alles haalbaar is voor jou, je hond en eventueel je entourage als je die zou inschakelen tijdens je opname. In uitzonderlijke gevallen is het soms beter voor jou en je hond dat je opvang regelt, eventueel via het opleidingscentrum dat je hond heeft opgeleid, voor de periode die jij in het ziekenhuis moet doorbrengen.

Hiervoor citeren wij graag uit de wijzigingen van het Vlaams decreet van 28 juni 2013, gepubliceerd op 19 juli 2013. Hierin staan heel specifiek de plaatsen vermeld waar het weigeren van assistentiehonden nog altijd toegestaan is:

"Art. 3. In hetzelfde decreet wordt een artikel 3/1 ingevoegd, dat luidt als volgt:

Art. 3/1. In afwijking van artikel 3 kan de toegang tot publieke plaatsen geweigerd worden:
- 1° krachtens een andersluidende wetgevende of reglementaire bepaling;
- 2° ingeval het de toegang betreft tot lokalen of gedeelten van lokalen, bestemd voor intensieve zorgverlening en invasieve handelingen;
- 3° ingeval het de toegang betreft tot operatiekwartieren en verkoeverkamers, verloskamers, onco-hematologie, hemodialyse- en brandwondeneenheden."

Bij punt 1 willen we dan wel de opmerking maken dat het hier niet gaat om bv een huishoudelijk/intern reglement. Uitzonderingen zijn enkel mogelijk indien deze bij wet zijn vastgelegd. Zo mag een kinesitherapeut(e) in principe geen assistentiehonden weigeren in zijn/haar praktijk want zijn/haar kabinet komt niet voor op de lijst van uitzonderingen en is wel degelijk een voor het publiek toegankelijke plaats, ook al kan je er enkel na afspraak terecht.

Denk je dat je in aanmerking komt voor het verkrijgen van een assistentiehond, dan neem je best contact op met één van de leden van de BADF (je vindt de lijst op de pagina Leden) en volg je hun aanvraagprocedure. Die kan namelijk verschillen van vereniging tot vereniging.
Indien je een assistentiehond aanvraagt bij één van de leden van de BADF heeft dat minstens 2 voordelen:

• De leden van de BADF stellen hun opgeleide assistentiehonden gratis ter beschikking aan personen met een beperking die daarvoor in aanmerking komen.
• Op dit moment zijn alle Vlaamse leden van de BADF, en ook die uit het Brussel Hoofdstedelijk Gewest, gemachtigd om assistentiehonden op te leiden. M.a.w. alle honden, getraind door deze leden van de BADF, hebben recht op toegang.
  Assistentiehonden van niet gemachtigde opleidingscentra hebben dit wettelijk gezien niet. In Wallonië zijn dan weer andere, maar soortgelijke regels van toepassing.

Dit is een lastige vraag. Wij kunnen enkel spreken voor de leden van de BADF. Zij zijn verplicht om te voldoen aan de internationale accreditatienormen en -vereisten van Assistance Dogs Europe (ADEu), International Guide Dog Federation (IGDF) of Assistance Dogs International (ADI). Dit zijn grote internationaal overkoepelende organisaties die hun leden om de 5 jaar doorlichten en bekijken of zij nog wel voldoen aan de door hen opgelegde normen/vereisten. Die normen/vereisten gaan niet alleen over de kwaliteit van de opgeleide honden maar ook over een heleboel andere zaken die van belang zijn om een goed werkende organisatie te hebben en te behouden.
De Vlaamse overheid geeft, via de “Cel Machtiging Assistentiehondenscholen” (www.celma.be), de opleidingscentra die voldoen aan deze internationale accreditatienormen en -vereisten automatisch een machtiging. Je mag er dus vanuit gaan dat de leden van de BADF betrouwbaar zijn.

De Cel Machtiging Assistentiehondensholen (kortweg CELMA) is opgericht in opdracht van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (op dat moment dhr. Jo Vandeurzen) en dit n.a.v. het Vlaams decreet en goedkeuring en publicatie van de daarbij behorende wijzigingen en uitvoeringsbesluiten.
CELMA is samengesteld uit een vertegenwoordiger aangeduid door VIVES (voorheen KATHO), een vertegenwoordiger aangeduid door het VAPH en twee vertegenwoordigers van de assistentiehondenscholen.

De leden van CELMA hebben een intern reglement opgemaakt dat door de minister is goedgekeurd. Op basis van dit reglement kan CELMA een machtiging toekennen aan assistentiehondenscholen die aan de opgestelde voorwaarden voldoen. Alle gemachtigde assistentiehondenscholen zijn terug te vinden via volgende link: https://www.celma.be/gemachtigde-scholen/Assistentiehondenscholen die van CELMA een machtiging ontvangen hebben, kunnen de door hen opgeleide honden – en ook die in opleiding – de titel ‘geattesteerde assistentiehond (in opleiding)’ toekennen.

Enkel geattesteerde assistentiehonden (zie Vlaams decreet) hebben vanaf 01/01/2014 nog recht op toegang tot voor het publiek toegankelijke plaatsen.

 Alle leden van de BADF hebben reeds een machtiging ontvangen.
 

De leden van de BADF geven de door hen opgeleide honden gratis ter beschikking aan de persoon met een beperking, die hiervoor in aanmerking komt. Dat houdt in dat de vereniging weliswaar eigenaar blijft van de hond, maar dat het nieuwe baasje het zgn ‘hoederecht’ krijgt. Alle ‘rechten en plichten’ van beide partijen worden dan ook contractueel vastgelegd.
Het nieuwe baasje moet hiervoor niets betalen aan de betrokken vereniging. Soms vraagt men een kleine tussenkomst voor bv geleverd materiaal, cursus, maaltijden en overnachtingen tijdens de stage... 

Een assistentiehond wordt nooit volledig terugbetaald. Er is in Vlaanderen een tussenkomst mogelijk in de opleidingskosten van de door het VAPH erkende types van assistentiehonden (blindengeleidehonden, hoorhonden en hulphonden). Deze tussenkomst dekt slechts een gedeelte van de opleidingskosten van een assistentiehond.
De vraag om tussen te komen in de opleidingskosten van alle andere assistentiehonden (zoals autismehond, diabeteshond, PTSS hond) moet lopen via de Bijzondere Bijstands Commissie (BBC). Deze commissie bepaalt dan voor elke aanvraag afzonderlijk of voor een bepaalde assistentiehond een tussenkosmt in de opleidingskosten kan voorzien worden.

Een assistentiehond opleiden is inderdaad een intensieve aangelegenheid. Dit kan ietwat variëren van vereniging tot vereniging, maar gemiddeld kunnen we spreken van een waarde van zo’n 43.500 euro. Dit omvat:

• Opleiding van pup tot assistentiehond (ong. 2 jaar): selectie en aankoop pup, voeding, medische zorgen, trainings- en verzorgingsmateriaal, opleiding en begeleiding van de gastgezinnen, eindopleiding van de honden, selectie en opleiding baasjes, …
• Levenslange nazorg en hulp bij eventuele problemen
• Werkingskosten: personeel, infrastructuur, verzekeringen, transport, …

Aangezien de BADF-leden hun opgeleide honden gratis ter beschikking stellen van de aanvrager die ervoor in aanmerking komt en er geen structurele overheidssubsidies voorzien zijn, moeten de verenigingen deze hoge kosten zelf dragen en dus ook zelf voor hun inkomsten zorgen. Daarvoor zijn ze grotendeels afhankelijk van giften van particulieren en bedrijven.

Wanneer een assistentiehond zijn hesje of harnas draagt, is hij aan het werk of bezig met zijn training. Hij moet zijn aandacht bij zijn baasje of trainer houden en mag dus niet afgeleid worden.
Aaien is een beloning. Een assistentiehond die regelmatig door anderen dan zijn baasje geaaid wordt, wordt dus 'beloond' zonder dat hij er iets heeft moeten voor doen. Zo krijgt hij een verkeerd signaal: waarom zou hij nog werken voor zijn baasje, als hij toch bij iedereen een 'beloning' kan halen?
Natuurlijk kan een baasje zijn hond ook 'vrij' geven en hem eventueel zijn hesje uitdoen. Dan is hij niet meer 'aan het werk' en mag je hem, mits toestemming van het baasje, wel eens aaien. Wees echter altijd respectvol en vraag eerst even of het wel kan.

Het is zo dat er hondentuigjes vrij in de handel zijn, waar je dan allerlei labels kan op vastmaken. Zo'n tuigje met het label 'Hulphond' levert echter geen afdoende bewijs dat de hond effectief is opgeleid en afgeleverd door een gemachtigde assistentiehondenschool en dus als geattesteerde assistentiehond erkend wordt. Tenzij ook andere attributen (zie ook FAQ: Wat moet ik doen als mijn assistentiehond niet binnen mag in een publiek toegankelijke plaats?) kunnen voorgelegd worden, heeft deze hond dan ook géén wettelijk recht op toegang.

Er bestaat geen 'test' of 'examen' waarmee een zelf opgeleide hond het attest van assistentiehond kan verkrijgen. Dat attest kan enkel bekomen worden na een gedegen opleiding van baasje en hond, in een door het ministerie gemachtigde assistentiehondenschool. De hond moet ook aan alle eisen voldoen qua heupen, ellebogen.Van zodra de hond in opleiding is in zo'n school, heeft hij ook wettelijk recht op toegang. Dat recht vervalt weliswaar wanneer de opleiding vroegtijdig gestopt wordt of wanneer baasje en hond niet zouden slagen in het examen dat de opleiding afrondt.

Momenteel is het zo dat de meeste scholen in eerste instantie honden opleiden die vanaf pup bij de school starten via hun gastgezinnen en geen traject aanbieden voor particulieren met een eigen hond.

Ja natuurlijk mag je dat, maar we vragen dan wel om ook meteen de bron (www.badf.be) te vermelden, want al onze teksten vallen onder de wet op het auteursrecht. Dat wil in ons geval zeggen dat we je toestaan om onze teksten te gebruiken voor persoonlijke doeleinden, in een eindwerk, op je website of blog, ... mits bronvermelding én vermelding van de BADF als overkoepelende organisatie.
Aangezien wij tenslotte al het werk ervoor verricht hebben, is het niet meer dan billijk dat je ons daarin erkent en niet gaat doen alsof het jouw eigen werk is. Succes ermee!

Deze stickers zijn beschikbaar bij de verschillende leden van de BADF en worden gratis verdeeld. De nodige contactgegevens van de BADF-leden zijn terug te vinden op de pagina Leden.